ارتودنسی نامرئی یکی از روش های درمانی در دندانپزشکی است که به رفع مشکلات دندان ها مانند بهم ریختگی آنها کمک می کند. با کمک ارتودنسی رنگی، ارتودنسی متحرک یا ارتودنسی نامرئی می توان دندان های کج و آنهایی که در جای مناسب خود قرار ندارند را کاملا صاف و منظم کرد.
روند درمان با روش های مختلف ارتودنسی تقریبا یکسان است و تنها تفاوتی که موجب می شود اسامی مختلفی برای آنها در نظر گرفته شود، نوع براکت مورد استفاده در این روش اصلاح دندان هاست.
براکت چیست؟
براکت (Brace) ابزاری است که در ارتودنسی و برای برطرف نمودن مشکلات مذکور مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از افراد در سن نوجوانی تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند اما این تنها به نوجوانی محدود نشده و بزرگسالان نیز می توانند برای برطرف نمودن عیوب دندان خود از این روش استفاده کنند.
اگر دندان های شما کج و نامرتب است و یا اندازه دندان های شما کوتاه و بلند است و به طور کلی دندان های نامنظمی دارید با انواع ارتودنسی و درمان های آن می توانید آنها را صاف کنید. مانند:
• براکت ها و ریتینرها (Retainers)،
• روش های معمولی ارتودنسی،
• ابزارهای ارتودنسی متحرک یا ثابت
• براکت های شفاف مورد استفاده در ارتودنسی نامرئی
که توسط آنها کل قسمت خارجی دندانها پوشانده شده و به حفظ موقعیت آنها کمک می کنند.
بسیاری از دندانپزشکان عمومی درمان ارتودنسی را انجام می دهند اما توجه داشته باشید که بهتر است به متخصصین ارتودنسی یا دندانپزشکان زیبایی برای اصلاح مشکلات دندان های خود مراجعه نمایید زیرا این کار مهارت خاص خود را می طلبد.
در ادامه درباره این درمان و انواع آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
مطالب مرتبط: کاشت دندان طبیعی
عملکرد براکت ها در ارتودنسی نامرئی چگونه است؟
در درمان با ارتودنسی نامرئی، براکت ها با فشاری که روی دندان ها طی یک دوره زمانی مشخص وارد می آورند آنها را به آرامی طی یک جهت خاص حرکت می دهند. در حقیقت، براکت ها موجب می شود ریشه های دندان در استخوان فک تغییر شکل داده و جابجا شوند.
زمانی که موقعیت دندان ها تغییر کردند نوبت به ریتینر می رسد. ریتینر یا نگهدارنده این امکان را به استخوان ها و لثه ها می دهد تا با گذشت زمان اطراف دندان را فرا گیرند و تغییراتی را که در دندان ها رخ داده پایدار و دائمی نمایند.
با وجود اینکه ارتودنسی نامرئی یک روش دائمی برای اصلاح و ترمیم دندان ها در نظر گرفته می شود اما اگر به درستی از ریتینر استفاده نکنید، امکان بازگشت دندان ها به حالت قبل وجود دارد.
براکت های ارتودنسی بسته به مشکلات دندان فرد می توانند وضعیت آنها را حداقل تا شش ماه اصلاح نماید. اما در صورتی که شرایط دندان ها بسیار پیچیده و شدید باشد شاید مجبور باشید چند سال آنها را در دهان خود تحمل کنید.
البته استفاده از نگهدارنده برای تثبیت نتایج نیز به این طول درمان اضافه می کند. متخصصین ارتودنسی به منظور اینکه وضعیت دندان های بیمار را طی دوران درمان با ارتودنسی نامرئی مرتبا کنترل کرده و تغییرات جدیدی اعمال کنند قرار ملاقات های منظمی ترتیب می دهند.
انواع براکت ها در درمان ارتودنسی کدامند؟
احتمالا بسیاری از افراد هنگامی که به ارتودنسی فکر می کنند، دهانی پر از براکت و سیم های فلزی ناخوشایند و گاهی اوقات دردناک را تصور می کنند.
شاید این تصور از ارتودنسی تا چند دهه قبل، پیش از اینکه اینویزالاین یا ارتودنسی نامرئی به دندانپزشکی معرفی شود درست بود اما این روزها می توان به روشی ساده تر طرح لبخند را اصلاح کرد.
بسیاری از دندانپزشکان برای درمان ارتودنسی هنوز از براکت های فلزی استفاده می کنند اما لازم به ذکر است که بسته به نیازهای ارتودنسی و بودجه ای که قرار است برای آن بپردازید، گزینه های دیگری هم وجود دارند.
1. براکت های فلزی قدیمی یا معمولی:
این براکت های فلزی مورد استفاده در ارتودنسی را همه ما قبلا دیده ایم. در این روش، براکت ها از سیم های فلزی استفاده می شوند تا دندان ها طی یک بازه زمانی طولانی مدت مرتب شوند. در سال های اخیر، برخی از متخصصین ارتودنسی در این نوع درمان از آرچ وایرهای حرارتی یا heat-activated arch-wires استفاده کردند. این آرچ وایرها سبب می شوند که گرمای طبیعی دهان به حرکت سریع تر دندان ها نسبت به گذشته کمک نماید.
• ارتودنسی رنگی
ارتودنسی رنگی در حقیقت همان ارتودنسی فلزی قدیمی است با این تفاوت که براکت های فلزی نقره ای رنگ آن با براکت های رنگی جایگزین شده است تا ظاهر بهتری پیدا کند. این روش به خصوص برای کودکان و نوجوانان پیشنهاد می شود تا با دیدن رنگ های مختلف براکت که می توانند خودشان از بین آنها هر رنگی را که می پسندند انتخاب کنند، به اصلاح دندان های خود تشویق شوند.
مزایا و معایب براکت های فلزی معمولی
مزایا:
- براکت های فلزی معمولی معمولا نسبت به تمامی گزینه های موجود مقرون به صرفه تر هستند.
- این نوع براکت ها تقریبا می تواند تمام عیوب ظاهری دندان ها از جمله نامرتب بودن، کج بودن یا کوتاه و بلند بودن را در یک بازه زمانی به طور کامل برطرف می نمایند.
معایب:
- از نظر زیبایی شناسی این براکت ها معمولا هنگام لبخند زدن مشخص بوده و می توانند اعتماد بفس شخص را پایین آورند. با این حال، باندهای پلاستیکی در این براکت ها در رنگ های مختلفی وجود دارند و برخی افراد از رنگ های آن لذت می برند.
- برخی از بیماران پس از دریافت این نوع براکت ها طی درمان ارتودنسی، اظهار درد و ناراحتی می کنند. گاهی اوقات نیز این براکت ها می شکنند و یا اگر درمان بیش از حد طولانی شود می توانند به بافت لثه آسیب وارد کنند.
- براکت های ارتودنسی خوردن غذاها را تا حدودی مشکل می کنند و باید آنها را به دقت مسواک زد تا ذرات غذا لا به لای آنها گیر نکنند.
- درمان با ارتودنسی نسبت به سایر روش های اصلاح طرح لبخند از جمله لمینت دندان یا کامپوزیت ونیر بسیار طولانی تر است.
مطالب مرتبط: ایمپلنت دیجیتال
2. براکت های سرامیکی
یکی دیگر انواع براکت ها در درمان ارتودنسی، براکت های سرامیکی هستند که شباهت زیادی به براکت های معمولی دارند. آنها دقیقا مانند براکت های قدیمی در جلوی دندان ها قرار می گیرند، اما از آنجایی که آنها از مواد سرامیکی هم رنگ دندان ها ساخته شده اند نمای بهتری در ترکیب با دندان ها دارند.
سرعت و تأثیرگذاری این نوع براکت ها مانند براکت های فلزی است اما به طور معمول هزینه آنها نسبت به نوع فلزی خود گران تر است.
مزایا و معایب براکت های سرامیکی
مزایا:
- از نظر ظاهری براکت های سرامیکی بسیار کمتر از براکت های قدیمی مورد توجه قرار می گیرند.
- براکت های سرامیکی نیز می توانند هرگونه مشکل نامرتبی دندان ها را طی یک بازه زمانی معین برطرف کنند.
معایب:
- در صورتی که فرد به طور صحیح از براکت های سرامیکی مراقبت نکند، براکت ها دچار لکه خواهند شد.
- هزینه براکت های سرامیکی از براکت های معمولی فلزی گران تر است.
- براکت های سرامیکی نیز ممکن است در طول درمان ارتودنسی برای فرد ایجاد ناراحتی و درد نمایند. گاهی نیز این براکت ها می شکنند و یا اگر زمان استفاده آنها بیش از حد طولانی شود لثه یا بافت های مجاور می توانند صدمه ببینند.
3. ارتودنسی یا براکت های لینگوال
براکت های لینگوال (Lingual Braces) یا زبانی برخلاف براکت های فلزی و سرامیکی در پشت دندان ها و به سمت زبان متصل می شوند. این امر سبب می شود که آنها تقریبا نامرئی باشند و براکت ها در زمانی که فرد لبخند می زند نمایان نشوند اما نسبت به براکت های فلزی یا سرامیکی بیشتر فرد را دچار درد و ناراحتی می کنند زیرا زبان به طور مکرر با آنها در تماس است.
براکت های لینگوال می توانند مشکلاتی همچون کج بودن دندان ها، ازدحام و شلوغی آنها و انواع مال اکلوژن (Malocclusion) را برطرف نمایند.
از این نوع براکت ها بیشتر توسط بزرگسالان استفاده می شود زیرا در زندگی روزمره و تعاملات کاری که دارند این براکت ها مشخص نبوده و بهتر می توانند ارتباط برقرار کنند.
در هر صورت برای برطرف کردن مشکلات دندان ها و اینکه آیا کاندید مناسبی برای دریافت ارتودنسی لینگوال یا زبانی هستید باید از متخصص ارتودنسی مشورت بگیرید.
مطالب مرتبط: فرق لمینت و کامپوزیت
مزایا و معایب براکت های لینگوال
مزایا:
- یکی از مزایای قابل توجه این نوع ارتودنسی از نظر ظاهر و زیبایی شناسی است زیرا هنگام لبخند زدن دیده نمی شوند.
- اگر شما کاندید مناسبی برای دریافت براکت های زبانی باشید کار درمانی شما سریع تر پیش خواهد رفت. به عبارتی روند درمان در این نوع براکت ها سریع تر از براکت های فلزی و سرامیکی است.
معایب:
- براکت های لینگوال معمولا نسبت به براکت های معمولی و سرامیکی از هزینه بالاتری برخوردار هستند.
- از آنجایی که این براکت ها تماس بیشتری با بافت های نرم دهان دارند پس درد و ناراحت افرادی که از این نوع ارتودنسی استفاده می کنند، بیشتر است.
4. ارتودنسی نامرئی (Invisalign)
ارتودنسی نامرئی یکی از محبوب ترین و پر طرفدارترین روش های درمان ارتودنسی است که در آن از الاینرهای شفاف که جنس آنها از پلاستیک بسیار شفاف می باشد، بهره گرفته شده است. این نوع براکت ها را به سختی می توان در دهان تشخیص داد.
این نوع ارتودنسی از تعدادی پلاک متحرک نازک و سبک و بر مبنای قالب گیری اولیه از دندان های بیمار ساخته شده است. بیمارانی که ارتودنسی نامرئی را انتخاب می کنند باید برای کسب نتایج بهتر، بیشتر از آنها در دهان خود استفاده کنند. اما خوشبختانه از آنجایی که آنها شفاف و نسبتا راحت هستند پس اصلاح طرح لبخند به این روش نمی تواند کار سختی باشد.
تنها مشکل براکت های ارتودنسی نامرئی یا اینویزالاین این است که زمانی که شما می خواهید غذا بخورید یا مایعات مصرف کنید باید آن را از دهان خود بیرون آورید تا دچار لکه نشوند.
مزایا و معایب ارتودنسی نامرئی
مزایا:
- مهمترین مزیت ارتودنسی اینویزالاین، نامرئی بودن و نامشخص بودن آن در دهان است و شخص به راحتی می تواند لبخند زده و یا صحبت کند.
- یکی دیگر از مزیت های ارتودنسی نامرئی این است که هیچ گونه فلزی در آن وجود نداشته و در نتیجه آسیبی به لثه های شما وارد نمی آید.
معایب:
- ارتودنسی نامرئی نسبت به براکت های معمولی گران تر است.
- در برخی موارد اثربخشی این نوع ارتودنسی از براکت های معمولی کمتر است از این رو قبل از درمان باید با متخصص ارتودنسی صحبت نمایید که آیا این گزینه برای شما مناسب است یا خیر.
در نهایت برای اینکه اطمینان یابید براکت ها و درمان ارتودنسی برای شما کارآمد و سریع است باید تمامی دستورالعمل ها و توصیه های متخصص ارتودنسی را به دقت رعایت نمایید.
مطالب مرتبط: ایمپلنت دندان
جمع بندی
ارتودنسی نامرئی لبخند زیبایی را خلق می کند اما رسیدن به این لبخند همیشه آسان نیست. روش های مختلف ارتودنسی مانند ارتودنسی رنگی، ارتودنسی نامرئی یا ارتودنسی متحرک از روش های اصلاح طرح لبخند هستند که مدت زمان درمان آنها بسیار طولانی است و در مقایسه با لمینت یا کامپوزیت که فقط طی چند روز لبخندی زیبا را برای شما به ارمغان می آورند، هزینه بسیار زیادی دارند.
اما مهمترین مزیت روش ارتودنسی نامرئی، مرتب شدن دندان های طبیعی به طور دائمی است. زمانیکه دندان های شما با روش های مختلف ارتودنسی، اصلاح شد دیگر نیازی نیست که مانند لمینت یا کامپوزیت، یک ماده خارجی را روی دندان های خود تحمل کنید بلکه می توانید از زیبایی دندان های طبیعی خود لذت ببرید.
در نهایت این خود شما هستید که باید تصمیم بگیرید کدام روش اصلاح طرح لبخند برایتان مناسب تر است اما توصیه می شود پیش از تصمیم گیری نهایی حتما با یک دندانپزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
