پریودنتیکس شاخه‌ای از دندانپزشکی است که بر سلامت لثه و استخوان فک تمرکز دارد، بافت‌هایی که از دندان‌های شما حمایت می‌کنند. متخصص جراحی لثه و ایمپلنت دندانی را پریودنتیست می‌نامند. این متخصص‌ها پس از گذراندن یک دوره چهار ساله در یک دانشکده دندانپزشکی، سه سال دیگر آموزش متمرکز برای پریودنتیکس می‌گذرانند.
پریودنتیکس چیست؟
پریودنتیکس یک تخصص دندانپزشکی است. کلمه پریودنتیک از دو کلمه یونانی گرفته شده است: "peri" به معنای "در اطراف" و "odont" به معنای "دندان". بنابراین، رشته‌ی پریودنتیکس درمان شرایطی را برعهده دارد که بر بافت‌های اطراف دندان‌های شما تأثیر می‌گذارد، مانند تحلیل استخوان، تحلیل لثه و بیماری پریودنتال (لثه).
تفاوت بین دندانپزشک و پریودنتیست چیست؟
دندانپزشک عمومی بر روی درمان‌های پیشگیرانه و ترمیمی تمرکز دارد. به عنوان مثال، اگر نیاز دارید دندانهایتان را تمیزکاری و مرتب کنید، به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک همچنین حفره‌های ایجاد شده روی دندان‌ها را پر می‌کند و ترمیم‌هایی مانند تاج دندان یا بریج دندان را روی آنها قرار می‌دهد. یک دندانپزشک عمومی باید پیش از دریافت مجوز عمل از یک دانشکده دندانپزشکی چهار ساله فارغ‌التحصیل شده باشد.
پریودنتیست متخصص لثه است. آنها بر روی درمان شرایطی تمرکز می‌کنند که از بافت‌های دندان‌های شما حمایت می‌کنند (مانند لثه و استخوان فک) و بر آنها تأثیر می‌گذارند. یک پریودنتیست علاوه بر فارغ‌التحصیلی از یک دانشکده دندانپزشکی در مدت چهار سال، باید قبل از دریافت مجوز برای انجام جراحی‌های پریودنتتیک، سه سال نیز آموزش اضافی دریافت کند.
چرا باید به پریودنتیست یا متخصص لثه و ایمپلنت مراجعه کنیم؟
دلایل متعددی وجود دارد که یک فرد نیاز به مراجعه به پریودنتیست دارد. برخی از افراد فقط نیاز دارند به طور موقتی به پریودنتیست مراجعه کنند. به عبارت دیگر، آنها ممکن است نیاز به درمانی داشته باشند که بیرون از محدوده عمل یک دندانپزشک عمومی باشد. به عنوان مثال، ممکن است به پیوند لثه، پیوند استخوان یا فرنکتومی نیاز داشته باشند. پریودنتیست می‌تواند همه این درمان‌های جراحی را برای شما انجام دهد و بعد از بهبودی، شما را به دندانپزشک عمومی ارجاع دهد.
بقیه افراد ممکن است نیاز به مراجعه طولانی مدت به پریودنتیست داشته باشند. این حالت شامل افرادی می‌شود که مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند. افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند، معمولاً علاوه بر تمیز کردن معمول در مطب دندانپزشک، به تمیز کردن پریودنتال نیز نیاز دارند. در این موارد، پریودنتیست از نزدیک در کنار دندانپزشک عمومی روی دندان‌های شما کار خواهد کرد. شما به مراقبت هر دوی آنها برای حفظ سلامت دهان و دندان خودتان نیاز دارید.
پریودنتیست دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟
پریودنتیست مسائل مربوط به سلامت دهان شما را درمان می‌کند که بر پریودنتیت (بافت‌های اطراف دندان) شما تأثیر می‌گذارد. این مسائل شامل موارد زیر است:
- لثه
- رباط پریودنتال: گروهی از الیاف بافت همبند که دندان‌های شما را به استخوان فک متصل می‌کند.
- سیمان: لایه سختی از بافت کلسیفیه که ریشه دندان شما را می‌پوشاند.
- استخوان آلوئولار: بخشی از استخوان فک شما که دارای حفره‌های دندانی است.
پریودنتیست چه نوع روش‌هایی را روی دندان‌تان انجام می‌دهد؟
پریودنتیست می‌تواند طیف وسیعی از درمان‌های پریودنتال (بیماری لثه) را روی دندان‌های شما انجام دهد، از جمله نگهداری پریودنتال، جرم‌گیری و پلانینگ ریشه و چندین نوع جراحی پریودنتال.
نگهداری پریودنتال
نگهداری پریودنتال به نوعی تمیز کردن دندان گفته می‌شود که شبیه تمیز کردن معمولی دندان در مطب دندانپزشکی است. ولی پریودنتیست یا متخصص لثه علاوه بر تمیز کردن دندان‌ها، بهداشت سلامت لثه‌های شما را نیز بررسی کرده و پاکت‌های اطراف دندانهایتان را اندازه‌گیری می‌کند. (زمانی که استخوان اطراف دندانهایتان از دست می‌رود، پاکت‌ها عمیق‌تر می‌شوند.) بسیاری از افرادی که به مراقبت پریودنتال نیاز دارند، باید هر سه تا چهار ماه یکبار این پاک‌سازی‌ها را انجام دهند. پریودنتیست شما می‌تواند یک برنامه تمیزکاری مناسب برای شما توصیه کند.
جرم گیری و پلنینگ ریشه (تمیز کردن پریودنتال)
"پلنینگ و جرم‌گیری ریشه (SRP)" اصطلاح دیگری برای تمیز کردن عمیق دندان است. تفاوت اصلی در آن است که SRP برای بی‌حس کردن لثه‌ها به بی‌حسی موضعی نیاز دارد. این به متخصص اجازه می‌دهد تا زیر خط لثه شما را که باکتری‌های مضر زیر آن پنهان شده‌اند را نیز تمیز کند. آنها همچنین سطوح ریشه دندان شما را صاف می‌کنند تا از تجمع پلاک و باکتری جلوگیری کنند.
پریودنتیست‌ها معمولاً برای افرادی که بیماری لثه در مراحل اولیه (خفیف) دارند، جرم‌گیری و پلنینگ ریشه را توصیه می‌کنند.
جراحی پریودنتال
پریودنتیست در حالت عادی جراحی لثه را روی دندان‌های شما انجام می‌دهد. انواع مختلفی از درمان‌های جراحی پریودنتال وجود دارد، از جمله:
جراحی فلپ لثه: این روش جراحی کاهش پاکت نیز نامیده می‌شود. این روش پریودنتیت متوسط تا شدید (بیماری لثه) را درمان می‌کند. در طی این روش، پریودنتیست شما برش‌هایی ایجاد می‌کند و به آرامی لثه‌های‌تان را از دندانهایتان جدا می‌کند. این کار به او اجازه می‌دهد تا عفونت عمیق زیر خط لثه شما را ببینند. پس از تمیز کردن کامل ریشه دندان، پریودنتیست بافت لثه شما را به محل خودش برمی‌گرداند و آن را در جای خود بخیه می‌زند.
پیوند لثه: این روش رکود لثه را درمان می‌کند. افراد مبتلا به تحلیل لثه، بافت لثه سالم و کافی در اطراف دندان خود ندارند. در طول عمل پیوند لثه، پریودنتیست بافتی را در ناحیه‌ای که لثه‌های شما نازک هستند اضافه می‌کند. پیوند ممکن است از سقف دهان شما باشد، یا متخصص پریودنتیست ممکن است مواد پیوندی را از یک بانک استخوان و بافت دارای مجوز تهیه کند.
کشیدن دندان: پریودنتیست‌ها در حالت عادی دندان‌هایی را می‌کشند که به سختی درمی‌آیند، به ویژه دندان‌هایی که در خط لثه شکسته شده‌اند.
پیوند استخوان دندان: عفونت پریودنتال می‌تواند استخوانی که از دندان‌های شما حمایت می‌کند را فرسایش دهد. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، پریودنتیست می‌تواند یک پیوند استخوان برای بازسازی استخوان در آن ناحیه قرار دهد. پریودنتیست‌ها معمولاً مواد پیوند استخوان را از بانک استخوان و بافت تهیه می‌کنند. اما پریودنتیست شما ممکن است از بخشی از استخوان خودتان را از ناحیه دیگری از دهان‌تان استفاده کند.
افزایش طول تاج جراحی: گاهی اوقات وقتی دندان در نزدیکی خط لثه می‌شکند، فضای کافی برای قرار دادن روکش دندان وجود ندارد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، پریودنتیست شما می‌تواند چند میلی‌متر از لثه و بافت استخوان اطراف آن دندان را بردارد تا تاج به درستی جا بیفتد.
لیفت لبخند: برخی افراد دارای بافت لثه اضافی هستند که هنگام لبخند زدن بخشی از دندان‌هایشان را می‌پوشاند. افرادی که می‌خواهند ظاهر لبخند خود را بهبود بخشند، می‌توانند لیفت لبخند انجام دهند. در طی این روش، پریودنتیست لثه، و معمولاً مقدار کمی از استخوان، را از اطراف دندان‌های آسیب‌دیده خارج می‌کند. پریودنتیست می‌تواند لیفت لبخند را به عنوان یک روش مستقل انجام دهد یا ممکن است آن را در ترکیب با روکش‌ها توصیه کند.
فرنکتومی: فرنوم نواری از بافت همبند است که بخشی از بدن شما را به قسمت دیگر متصل می‌کند. در دهان شما دو نوع فرنوم وجود دارد: زبانی و لبی. فرنوم لبی لب شما را به لثه‌ها متصل می‌کند. فرنوم زبانی، زبان شما را به لثه‌ها و درست در پشت دندان‌های جلویی پایینی‌تان وصل می‌کند. گاهی اوقات، فرنوم خیلی سفت است. این مورد می‌تواند باعث مشکلاتی مانند بند زبان یا تحلیل لثه شود. در طول فرنکتومی، پریودنتیست شما برشی ایجاد می‌کند تا فرنوم را آزاد کند تا خیلی سفت نباشد.
اگرچه کاشت ایمپلنت دندان منحصر به رشته پریودنتیکس نیست، اما بسیاری از پریودنتیست‌ها، ایمپلنت‌های دندانی نیز قرار می‌دهند. جراحان دهان و برخی از دندانپزشکان عمومی نیز می‌توانند ایمپلنت دندان را قرار دهند.
اکثر پریودنتیست‌ها برای راحتی شما در طول عمل، آرام‌بخش‌هایی را پیشنهاد کنند. این گزینه‌ها ممکن است شامل اکسید نیتروژن، آرام بخش خوراکی یا آرام بخشی IV (داخل وریدی) باشد.
نتیجه‌گیری
لثه‌های سالم به اندازه دندان‌های سالم مهم هستند. پریودنتیست‌ها متخصصین دندانپزشکی هستند که از لثه‌ها و سایر بافت‌های اطراف دندان شما مراقبت می‌کنند. اگر دندانپزشک شما را به یک پریودنتیست ارجاع دهد، ممکن است بترسید به ویژه اگر تا به حال پیش او نرفته باشید. اما اگر به بیماری لثه مبتلا هستید، متخصص پریودنتیست دانش، آموزش و تجربه‌ی لازم را برای درمان این مشکل و کمک به حفظ سلامت دهان و دندان شما دارد.
