ونیر های دندانی لایه نازکی از مواد پرسلین یا کامپوزیت هستند که به دلخواه از لحاظ رنگ، شکل، اندازه و ظاهر کلی به نحوی شکل داده می شوند که عیوب ظاهری دندان های بیمار را پوشانده و طرح لبخند او را اصلاح کنند.
با نصب مناسب ونیر های دندانی ظاهر دندان ها و طرح لبخند بهبود قابل توجهی خواهد یافت. دو نوع اصلی ونیر دندانی وجود دارد: پرسلین و کامپوزیت. هر دو روش در صورت نصب صحیح، نتیجه فوق‌العاده‌ای دارند. اما سوال اکثر افرادی که می خواهند از ونیرهای دندانی استفاده کنند این است که تفاوت بین این دو چیست است و چطور می توان تشخیص داد که کدام یک انتخاب بهتری است:
مطالب مرتبط: فرق کامپوزیت و لمینت
لمینت سرامیکی یا کامپوزیت ونیر؟
پیش از انتخاب نوع ونیر دندان ابتدا باید تشخیص دهید کدام روش ونیر دندانی برای شما مناسب است. همه نوع ونیری برای تمام دندان ها مناسب نیست؛ بلکه فاکتورهای مختلفی در موفقیت این روش دندانپزشکی زیبایی موثر است.
به طور کلی هر دو نوع ونیر دندان زمانی موثر اند که برای در موارد زیر به کار روند:
1. اصلاح دندان هایی که شکسته اند
2. اصلاح شکل ظاهری دندان هایی که لب پر شده و یا با سایر دندان ها متفاوتند
3. سفید کردن دندان هایی که زرد شده اند و یا تغییر رنگ دادند
4. بلندتر کردن دندان های که نسبت به سایرین کوتاه تر به نظر می رسند
5. دندان هایی که کج درآمده اند
6. دندان‌هایی که فاصله نسبتاً زیادی بین آنها وجود دارد
مطالب مرتبط: اسنپ اسمایل
در چه صورت نمی‌توان از ونیرهای دندانی استفاده کرد؟
• پوسیدگی و بیماری لثه: در این شرایط بیمار ابتدا باید بیماری های دهان و دندان را درمان کرده و سپس اقدام به نصب لمینت نماید.
• خالی بودن جای دندان یا از بین رفتن بیش از ۸۰ درصد از یک دندان: در این شرایط باید از روش‌های دیگری مانند نصب تاج دندان، بریج یا ایمپلنت دندان استفاده کرد.
• دندان‌هایی که جابجایی زیادی داشته باشند و یا تغییر زاویه آنها بسیار زیاد باشد نیز باید با درمان ارتودنسی سر جای خود برگردند.
• داشتن عاداتی مانند دندان قروچه کردن یا ساییدن دندان ها به هم می تواند به راحتی موجب شکستن و لب پر شدن ونیر های دندانی شود. بنابراین پیش از اقدام به نصب لمینت دندان ها باید این عادت را ترک کنید و یا از راه حل هایی مانند محافظه شب روی دندان ها استفاده کنید.
با درنظر گرفتن تمام این شرایط اگر تشخیص دادید که انتخاب ونیر دندان روش و راه حل مناسبی برای شماست باید تصمیم بگیرید که می خواهید از ونیر لمینت سرامیکی استفاده کنید یا کامپوزیت ونیر؟ این انتخاب بستگی به عوامل مختلفی مانند زمان، بودجه، نوع شغل و موارد دیگر دارد. پیش از توضیح این عوامل بهتر است ابتدا با انواع ونیرهای دندانی آشنا شوید:
کامپوزیت ونیر
نصب ونیر کامپوزیت معمولا طی یک جلسه انجام می‌گیرد و شکل دادن آن روی دندانها توسط دندانپزشک تکمیل می شود. کامپوزیت دندان به صورت لایه هایی روی دندان قرار گرفته و به شکل و قالب مناسب در طرح، اندازه و ظاهر مناسب با سایر دندان های بیمار طراحی می شود. در نهایت هر لایه کامپوزیت توسط نور لیزر سخت می شود. زمانی که تمام کامپوزیت ها روی دندان شکل گرفت باید صیقل داده شده و به ساختار دندان پیوند بخورد.
به طور معمول بخش کوچکی از ساختار دندان تراشیده میشود تا رزین کامپوزیت به شکل مطلوب بدون اینکه در ظاهر دندان تغییر ناخوشایندی ایجاد کند؛ روی دندان نصب شود. چون میزان مینای دندانی که برای نصب کامپوزیت باید تراشیده شود بسیار کمتر از لمینت هاست؛ روش کم تهاجمی تر و محافظه کارانه تر است. به طوریکه هر زمانی که بیمار نخواهد از ونیرهای کامپوزیت استفاده کند می تواند آنها را از روی دندان ها پاک کرده و مجددا از دندانهای طبیعی خود استفاده کند.
مطالب مرتبط: کاشت دندان طبیعی
ونیر های کامپوزیت در چه شرایطی بیشترین مزیت را نسبت به لمینت سرامیکی دارند؟
کامپوزیت ونیر در مواردی که دندانها نیاز به اصلاحات جزئی دارند مورد استفاده قرار می گیرند. اصلاحات جزئی می تواند شامل لب پر شدن دندان های طبیعی، عدم تراز دندان ها و تغییر رنگ آن ها باشد.
چرا دندانپزشکان اغلب ونیر لمینیت سرامیکی را به جای کامپوزیت پیشنهاد می دهند؟
اگر میخواهید ترمیم دندان شما با ونیر ها برای تمام عمر باقی بماند و ظاهر و کیفیتی کاملاً طبیعی داشته باشد اکثر دندانپزشکان و لمینیت پرسلین را به شما توصیه خواهند کرد. چون مواد پرسلین به علت قابلیت بازتاب نوری که دارند کاملا شبیه دندان های طبیعی به نظر می رسند. این خصوصیت سرامیک ها در ونیرهای کامپوزیت وجود ندارد. حتی اگر کسی از فاصله خیلی نزدیک به دندان های شما نگاه کند نمی تواند تشخیص دهد که از لمینیت های سرامیکی ای استفاده کرده اید.
آیا رنگ کامپوزیت ونیر پس از مدتی تغییر می کند؟
رنگ لمینت پرسلین و کامپوزیت ونیر در ابتدا کاملا مطابق با سایر دندان های طبیعی فرد انتخاب می شود. اما چون رزین کامپوزیت به عنوان یک ماده پرکننده طی سال های قبل مورد استفاده قرار میگرفته ماده ای متخلخل است و امکان زرد شدن آن نسبت به پرسلین بسیار بیشتر است. در حالی که لمینت سرامیکی نسبت به زرد شدن با مواد غذایی کاملا مقاوم است این خصوصیات در کامپوزیت ونیر وجود ندارد و آنها به راحتی از رنگدانه های موجود در غذاها و نوشیدنی ها یا در اثر کشیدن سیگار تغییر رنگ می دهند.
آیا دوام ونیر لمینیت نسبت به ونیر کامپوزیت بیشتر است؟
یکی از مزایای ونیر پرسلین نسبت به کامپوزیت ونیر دوام و طول عمر آن است است. زمانی که لمینت سرامیکی به دندان شما متصل شد؛ با استحکام بسیار بالا به ساختار دندان پیوند می خورد. این اتصال برای چندین سال مستحکم باقی می ماند. طبق آمارهای به دست آمده در صورتی که فرد به درستی از لمینیت های سرامیکی مراقبت کند می تواند ۱۰ تا ۱۵ سال از داشتن لبخندی زیبا بدون نیاز به تعویض لمینت های سرامیکی لذت ببرد.
چرا هزینه بیشتری برای لمینیت سرامیکی نسبت به کامپوزیت ونیز باید بپردازیم؟
هرچند ونیرهای پرسلین هزینه بالاتری نسبت به کامپوزیت ونیر دارند؛ اما دوام و طول عمر بیشتر آنها و زیبایی قابل توجهی که در مقایسه با کامپوزیت ها دارند ارزش هزینه کردن آنها را دارد.
تفاوت هزینه نصب ونیر کامپوزیت و طراحی و ساخت لمینت سرامیکی به علت زمانی است که در لابراتوار صرف طراحی و ساخت دقیق هر لمینت سرامیکی طبقه قالبی که دندانپزشک گرفته است می شود. بر خلاف ونیرهای کامپوزیت که مستقیماً توسط دندانپزشک طی یک جلسه به دندان ها پیوند می خورند ونیرهای پرسلین توسط تکنسین در در لابراتور ساخته می شوند؛ به همین علت ظاهر، رنگ، شکل و اندازه آنها با دقت و مهارت بیشتری طراحی و ساخته می شود. از طرف دیگر مواد پرسلین بسیار مقاوم تر از رزین کامپوزیت هستند و به همین علت هزینه نصب یک واحد کامپوزیت نصف یک واحد لمینت است. اما دوام طول عمر آن نیز به همان نسبت کمتر است.
مطالب مرتبط: چرک خشک کن دندان
چرا لمینیت ها را نمی توان مانند کامپوزیت از روی دندان ها برداشت؟
از هزینه بالا تر لمینت پرسلین که بگذریم یکی دیگر از معایب آن نسبت به ونیر کامپوزیت غیرقابل بازگشت بودن آن است. در صورتی که یک یا چند ونیر پرسلین بشکند و یا لب پر شود نمی توان آن را ترمیم کرد و کل ونیر ها باید تعویض شوند.
لیمینت سرامیکی بهتر است یا ونیر کامپوزیت؟
لمینت سرامیکی معمولاً برای نواقص ظاهری دندان که جدی تر باشند مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال اگر فاصله بین دندان های تان خیلی زیاد است و یا چند دندان خیلی کوتاه دارید که می خواهید طول آن ها را بلند تر کنید؛ انتخاب لمینت سرامیکی برای شما مناسب تر است.
اما در صورتی که دندان های شما نیاز به اصلاح جزئی دارند و بودجه مالی شما نیز محدود است؛ بهتر است از ونیر کامپوزیت استفاده کرده و طی یک جلسه از اصلاح طرح لبخند خود لذت ببرید. البته همانطور که ونیر های کامپوزیت ارزانتر هستند مقاومت آنها در برابر ضربه، خوردن چیز های سفت و تغییر رنگ نیز نسبت به لمینت سرامیکی کمتر اس.ت بنابراین در صورتی که گزینه کامپوزیت ونیر را انتخاب کردید باید مراقبت بیشتری نیز از آنها داشته باشید.
هزینه نصب لمینیت های سرامیکی حدوداً دو برابر کامپوزیت ونیر است و زمان طراحی و ساخت بیشتری نیز نیاز دارد. با با این وجود مقاومت لمینت سرامیکی در برابر زرد شدن، ولب پر شدن یا ترک خوردن بسیار بیشتر است و تحت فشار ساییده نمی شود. رنگ آن ثابت است و از لحاظ زیبایی ظاهر فوق‌العاده‌ای دارد.
مقایسه ونیر لمینت سرامیکی و کامپوزیت ونیر
ونیر کامپوزیت چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم و همچنین ونیرهای پرسلین همگی برای برطرف کردن مشکلات ظاهری دندان طراحی شده اند. تقریبا مشکلات ظاهری که هر دو نوع ونیر می‌توانند برطرف کنند مشابه است. اما به طور کلی می توان گفت عیوب جدی تر و عمیق تر توسط لمینت های سرامیکی بهتر پوشش داده می شوند و کامپوزیت ها معمولاً برای اصلاح نواقص جزئی تر به کار می روند.
با وجود اینکه هدف هر دو روش مشابه است اما تفاوت های اساسی نیز از لحاظ سرعت، نصب، کیفیت، دوام و طول عمر و هزینه بین کامپوزیت ونیر و لمینت ونیر وجود دارد.
برای بررسی هر کدام از این عوامل و انتخاب راه حل صحیح برای پوشش دادن و نواقص ظاهری دندان های خود ابتدا بهتر است با فرایند طراحی ساخت و نصب ونیرهای دندانی آشنا شوید.
دو روش برای اعمال ونیر وجود دارد: مستقیم و غیرمستقیم
در فرایند مستقیم کامپوزیت ونیر توسط دندانپزشک روی همان صندلی مطب یا کلینیک دندان روی دندان های بیمار انجام می گیرد. در این روش ونیر مستقیماً روی دندانها لایه گذاری شده، شکل داده میشود و در محل مناسب خود توسط لیزر سخت می گردد.
بنابراین فقط کافی است که یک جلسه درمانی با دندانپزشک خود تنظیم کنید و بدون تراشیدن مینای دندان و بدون انتظار برای ساخته شدن ونیر ها در لابراتوار طی یک جلسه همه چیز را تکمیل کنید.
ونیرهای غیر مستقیم در سه مرحله نصب می شوند:
در مرحله اول دندانپزشکی دندان های شما را آماده کرده و بخشی از مینای دندان را می تراشد تا فضای کافی برای نصب کامپوزیت ها آماده شود. سپس قالبی از دندان های شما به لابراتوار فرستاده می شود تا کامپوزیت ونیر ها طبق آن ساخته شوند. این قالب ممکن است توسط مواد فیزیکی یا به صورت اسکن دیجیتالی تهیه گردد. رنگ و سایه دندان شما نیز دقیق مطابق با سایر دندانهای طبیعی انتخاب می گردد. اگر بخواهید فقط چند دندان جلویی خود را کامپوزیت کنید معمولاً دندان پزشک توصیه می کند که سایر دندان های خود را با روش های دیگر سفید کنید تا رنگ ونیر تطابق و بهتری با دندان هایتان داشته باشد. سپس ونیر موقتی به شما داده می شود تا در مدتی که ونیر های اصلی در حال ساخت هستند از آنها استفاده کنید. در مرحله دوم ونیرهایی که در آزمایشگاه ساخته شده برای دندانپزشک ارسال میشود. در مرحله سوم دندانپزشک ونیروهای موقتی را برداشته و ونیرهای جدید را به دندانهای شما پیوند می دهد. سپس مطمئن می شود که نحوه گاز زدن و جویدن شما تاثیر نامطلوبی روی دندان های جدید نداشته باشد.
نصب ونیرهای کامپوزیت به صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام می گیرد درصورتیکه نصب ونیر های پرسلین فقط به صورت غیرمستقیم همانطور که در بالا توضیح داده شد امکان پذیر است.
مقایسه سرعت نصب ونیر ها
سرعت نصب ونیر ها بستگی به روش اتصال آنها دارد. در روش غیر مستقیم تفاوت زمانی چندانی بین کامپوزیت و لمینت وجود ندارد. چون تقریباً هر دو در یک زمان از آزمایشگاه پس از طراحی به مطب دندانپزشکی ارسال می شوند که بستگی به شرایط کاری آزمایشگاه این زمان ۳ تا ۵ روز طول می کشد هر چه تعداد ونیرهایی که سفارش داده اید بیشتر باشد مدت زمان انتظار نیز طولانی تر خواهد بود.
ونیر های کامپوزیت از لحاظ سرعت نصب این مزیت را دارند که می‌توانند با روش مستقیم روی دندانها طی یک جلسه نصب شود و بیمار نیازی ندارد که حدوداً یک هفته منتظر ارسال ونیر های ساخته شده از لابراتوار باشد. بنابراین روش نصب مستقیم ونیر کامپوزیت، سریعترین روش موجود برای ونیر دندان است.
کیفیت و طول عمر
شکی نیست که کیفیت و طول عمر ونیر های پرسلین بسیار بیشتر از کامپوزیت ونیر است. به زبان ساده می‌توان گفت لمینت های سرامیکی موادی با دوام تر مقاوم تر و زیباتر از رزین های کامپوزیت هستند.
آمارها نشان داده که کامپوزیت ها دوام و طول عمر حدود سه تا پنج سال دارند در صورتی که لمینیت های سرامیکی به طور قابل توجهی بیشتر عمر کرده و دوام آنها بین ۱۰ تا ۱۵ سال است.
مقاوم بودن
لمینت های سرامیکی نسبت به ترک خوردن یا لب پر شدن مقاومند در صورتیکه ونیر های کامپوزیت به راحتی آسیب می بینند و ممکن است در اثر سایش به مرور زمان از بین بروند. در صورتی که ونیرهای پرسلین در برابر سایش مقاوم ترند و در صورتی که به درستی از آنها مانند دندان طبیعی مراقبت شود چندین دهه روی دندانهای بیمار باقی می مانند.
مزیت دیگر لمینت های سرامیکی، مقاومت آنها در برابر زرد شدن است است. در حالی که رزین های کامپوزیت تا حدودی متخلخل هستند و به راحتی مواد رنگی را به خود جذب می کنند. لمینت های پرسلین حتی چندین سال پس از از نصب شدن روی دندان ها نیز تغییر رنگ نمی دهند. در صورتی که رزین کامپوزیت را به‌عنوان ونیر دندانی انتخاب کنید باید در خوردن و نوشیدن مواد غذایی رنگی دقت کافی و مراقبت مناسب را داشته باشید.
معمولاً دندانپزشکان به افرادی که رزین کامپوزیت نصب کردند توصیه می کنند که از خوردن چای، قهوه، نوشیدنی های الکلی و غیره و سیگار کشیدن خودداری کنند. چون لمینیت های سرامیکی در آزمایشگاه لعاب کاری میشود تخلخل های موجود در آنها از بین می رود. لعاب کاری موجب می شود ونیر های لمینت سرامیکی رنگ سفید طبیعی دندان ها را داشته باشند و دوام و طول عمر آن ها را نیز افزایش می دهد.
تفاوت هزینه کامپوزیت ونیر نسبت به پرسلین
به جز سرعت در نصب، مزیت کامپوزیت ها نسبت به لمینت های سرامیکی در خصوص هزینه نیز قابل توجه است. به طور کلی می توان گفت کامپوزیت ونیر مقرون به صرفه تر است چون هزینه نصب یک واحد کامپوزیت تقریباً نصف یک واحد لمینت سرامیکی است. کامپوزیت هایی که با روش مستقیم نصب می شوند ارزان ترند چون در این شرایط نیازی به فرستادن آنها به لابراتوار و هزینه اضافی بابت ساخت آنها نمی باشد.
بنابراین روش مستقیم نصب کامپوزیت ونیر نه تنها سرعت فرآیند نصب را نسبت به لمینیت سرامیکی افزایش می دهد؛ بلکه موجب کاهش هزینه نصب این نوع ونیر دندان نیز می شود.
مطالب مرتبط: روکش دندان چیست
جمع بندی: ونیر لمینیت یا ونیر کامپوزیت؟
در صورتی که به دنبال یک روش سریع و ارزان می گردید که بتواند طرح لبخند شما را اصلاح کند انتخاب کامپوزیت ونیر برای شما مناسب است. اما در نظر داشته باشید که کامپوزیت به اندازه لمینت سرامیکی زیبایی فوق العاده ای ندارد؛ دوام و طول عمر آن بسیار کمتر است و مقاومت کمتری نیز در برابر ساییدگی، زرد شدن و ضربه دیدن دارد.
شنیدن این نکته هم خالی از لطف نیست که برخی دندانپزشکان اعتقاد دارند افرادی که سن کمتری دارند، چون با کامپوزیت ونیر دندان هایشان تراش نمی خورد، کاندیدای بهتری برای کامپوزیت ونیر هستند ولی افرادی که بالای ۴۰ سال دارند، لمینیت برای آنها می تواند کاربردی تر باشد.
ضمنا با توجه به شرایط برخی دندان ها امکان انجام کامپوزیت ونیر وجود ندارد. معمولا برای دندان های که نیاز به ارتودنسی دندان دارند و خیلی به صورت ردیف در لثه قرار نگرفته اند معمولا نمی توان به راحتی کار های زیبایی انجام دهند و نیاز به ویزیت پزشک متخصص می باشد.
اما به هر حال اگر هزینه برایتان مطرح نیست بهتر است عیوب ظاهری دندان را با لمینیت های سرامیکی بپوشانید و یک عمر از داشتن لبخندی زیبا و جذاب لذت ببرید.
